Zespoły zakupowe są coraz bardziej odpowiedzialne za zapewnienie zgodności produktów z odpowiednimi przepisami i polityką zrównoważonego rozwoju swojej organizacji. Zarówno kierownictwo wyższego szczebla, jak i interesariusze oczekują, że zrównoważone zakupy IT będą sprawdzalne, mierzalne i poparte dowodami.
Organizacje sektora prywatnego i publicznego, które stawiają sobie za cel zrównoważony rozwój, muszą spełniać wyższe standardy dowodowe, a zamówienia publiczne nie są tu wyjątkiem. Dlatego obniżenie ryzyka fałszywych roszczeń, greenwash i bluewash jest kluczowe.
Nabywcy od dawna są proszeni o poleganie na deklaracjach własnych, ale nowe standardy przejrzystości i odpowiedzialności zmuszają ich do sięgnięcia głębiej. Nowe wytyczne dotyczące zamówień, wewnętrzne cele kierownictwa oraz oczekiwania interesariuszy składają się na zwiększoną odpowiedzialność za dokładne raportowanie wpływu związane z zamówieniami. Oznacza to konieczność zrównoważenia kilku priorytetów jednocześnie: redukcja kosztów, wydajność produktu, ocena dostawcy, wpływ społeczny, możliwość naprawy, możliwość modernizacji i możliwość ponownego wykorzystania to tylko niektóre przykłady.
Ryzyko związane z poleganiem na niezweryfikowanych oświadczeniach dotyczących zrównoważonego rozwoju jest realne. W niektórych przypadkach zaobserwowaliśmy, ż e fabryki deklarujące 60-godzinny tydzień pracy, w rzeczywistości mają czas pracy znacznie przekraczający 80 godzin. W innych przypadkach audyty w fabrykach deklarujących zapewnienie odpowiednich wyjść awaryjnych ujawniły, ż e niektóre wyjścia są zablokowane. Odkryliśmy również niedokładne informacje dotyczące żywotności baterii podane w specyfikacjach produktów dla notebooków. Po przeprowadzeniu niezależnych testów okazało się, że pojemność jest znacznie niższa niż deklarowana przez właściciela marki. Oczywiste jest, że gdy od nabywcy wymaga się zaufania takim twierdzeniom i deklaracjom, ryzyko jest znaczne i może mieć wpływ zarówno na markę organizacji, jak i na jej wynik finansowy.
W przypadku zakupów w branży IT oznacza to, że dostawcy muszą również posiadać potwierdzone wysokie standardy społeczne i środowiskowe związane z pozyskiwanym produktem. Zainteresowane strony wymagają pewności, że zakupy nie przyczyniają się do naruszania prawa pracy w łańcuchu dostaw, np. pracy dzieci, lub negatywnego wpływu na środowisko. Od organizacji zajmujących się zakupami IT oczekuje się dziś strategicznego podejścia i udowodnienia, że promują one zrównoważony rozwój i ograniczają ryzyko.
Jonathan Rivin, specjalista ds. oceny materiałów, w Oregon Department of Environmental Quality, wyjaśnia znaczenie strategicznych zamówień IT dla stanu Oregon.
"Zakupy IT są jedną z największych kategorii wydatków państwa, samorządów i instytucji publicznych. Dlatego wpływ łańcucha dostaw może być znaczący i dotyczyć późniejszych etapów cyklu życia. Poprawa praktyk zrównoważonego rozwoju w całym łańcuchu dostaw zmniejsza potencjał zakłócenia łańcucha dostaw i zwiększa odporność" - mówi.
"Poprawa praktyk zrównoważonego rozwoju w całym łańcuchu dostaw zmniejsza potencjał zakłócenia łańcucha dostaw i zwiększa odporność"
Nowe przepisy nakładają również na nabywcę odpowiedzialność za upewnienie się, że produkty zostały zweryfikowane pod kątem zgodności z kryteriami określonymi w zamówieniu. Coraz częściej oczekuje się, że nabywcy będą prosić o dowód zgodności z deklaracjami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju związanymi z pozyskiwanymi produktami oraz łańcuchami dostaw, w których są one wytwarzane. Aktualne przykłady obejmują kryteria zielonych zamówień publicznych UE oraz pojawienie się przepisów dotyczących współczesnego niewolnictwa, np. w Australii i Wielkiej Brytanii. Ponadto, zamówienia publiczne muszą zapewnić promowanie uczciwej konkurencji wśród oferentów poprzez jasne określenie kryteriów wyboru.
Felice Alfieri jest specjalistą ds. polityki w Komisji Europejskiej. Pracuje nad kryteriami zielonych zamówień publicznych UE (EU GPP) i podkreśla znaczenie weryfikacji, którą muszą zająć się nabywcy.
"Kryteria zielonych zamówień publicznych UE są napisane w taki sposób, aby zapewnić, że roszczenia dotyczące efektywności środowiskowej są możliwe do zweryfikowania, audytu i porównania" - mówi Felice Alfieri.
Kolejnym ważnym czynnikiem dla zespołów zakupowych jest raportowanie niefinansowe, takie jak raportowanie ESG (Environmental, Social, Governance). Niedokładne lub niezweryfikowane raportowanie ESG zwiększa ryzyko utraty reputacji i marki, które może zaszkodzić relacjom z interesariuszami, inwestorami, klientami i pracownikami. Bycie zdemaskowanym jako nabywca, który nie traktuje poważnie zrównoważonego rozwoju, kosztuje.
Wszystko sprowadza się do dowodów. Nawet najbardziej rygorystyczne kryteria zrównoważonego rozwoju nie mają racji bytu, jeśli nie istnieje system niezależnej weryfikacji i monitorowania postępów w zakresie zrównoważonego rozwoju. W przypadku zamówień publicznych, rozwiązaniem pozwalającym na uniknięcie greenwashingu jest wymaganie niezależnej weryfikacji twierdzeń i dowodów zgodności. Dobrym początkiem jest określenie oznakowań ekologicznych, które posiadają wszystkie te systemy.
