Voor de meeste grote organisaties zijn de prioriteiten voor de aanschaf van technologie vrij duidelijk. De gekochte apparaten moeten de juiste functionaliteiten hebben, het gebruik ervan moet veilig zijn en een aanvaardbare prijs is nogal belangrijk. Maar hoe voeg je dan het element toe dat elke organisatie erkent als het volgende grote ding: duurzame bedrijfsvoering? Het Nederlandse ministerie van Defensie vroeg het zijn belangrijkste IT-leverancier en kreeg een antwoord dat veel meer opleverde dan alleen 'groene' resultaten.

Deze tekst maakt deel uit van de Circular Electronics Initiative blogreeks. Meerdere organisaties staan achter dit initiatief dat organisaties en consumenten wil aanzetten tot een meer verantwoorde omgang met elektronica.

In Nederland hebben de meeste grote publieke en private tech inkopers uitspraken gedaan over hun groene ambities. Nu de Europese plannen om 'circulair' te worden de afgelopen jaren steeds zichtbaarder zijn geworden, weten de meeste organisaties dat iedereen op een gegeven moment rekening zal moeten houden met maatschappelijke eisen. Maar aangezien dat moment nog jaren kan duren, is de belangrijkste drijfveer die inkopers momenteel in beweging zet niet 'compliance'. Het is de zoektocht naar waarde. De waarde om een goede werkgever te zijn, de waarde om uw organisatie vertrouwd te maken met zich ontwikkelende trends, de waarde om essentiële hulpmiddelen af te stemmen op uw beroepsethiek en de waarden van innovatie, marketing en story-telling.

Maar wat heeft dat alles te maken met de aanschaf van eindgebruikersapparatuur zoals mobiele telefoons? Bijna iedereen die in de technologische industrie werkt, zal u vertellen: heel veel. Werknemers hebben een emotionele relatie met de apparaten die ze zo'n beetje de hele dag gebruiken. Telefoons zijn essentieel voor een gewone dag op (thuis)werk, de gadgets zijn momenteel vaak de enige tastbare verbinding die mensen hebben met hun werkgever. En ten slotte maakt de wereldwijde adoptie van technologie het een perfect product om te gebruiken voor (symbolische) communicatie; we weten allemaal waar we het over hebben als we het over een telefoon hebben.

Dit resulteert in een interessante verschuiving. Nog maar een paar jaar geleden werden 'ICT' en 'duurzaamheid' als onverenigbaar beschouwd. Groen spul werd gezien als een oorzaak van extra complexiteit, kosten en risico's; niet iets waar de gemiddelde IT-inkoper enthousiast van wordt. Maar nu wordt ICT juist vaak gezien als een logisch startpunt voor een groenere bedrijfsvoering. Technologie is immers cruciaal, relevant voor elke werknemer en het mooiste is dat de industrie wakker wordt van een van de grootste onaangeboorde commerciële kansen: voorzien in de enorme behoefte van klanten aan technologie die is afgestemd op de waarden van de klant. De technologie-industrie begint duurzaamheid te zien als een kans, als een klantendienst die zij kan bieden.

Maar terug naar de vraag van het ministerie. Het bedrijf dat hen ondersteunde met inzichten en opties was de Nederlandse marktleider voor IT-diensten: Dustin. Het verzoek was duidelijk: pas groene innovatie toe op de inkoop van telefoons zonder afbreuk te doen aan prioriteiten als productfunctionaliteit of inkoopvriendelijkheid. Dustin stelde voor om een concept toe te passen dat bekend staat als afvalcompensatie: wanneer een nieuw apparaat wordt gekocht, zorg dan voor de inzameling en recycling van een gelijke hoeveelheid afgedankte elektronica. Dat gerecyclede afval kan dan worden gebruikt ter compensatie van het feit dat er een nieuw apparaat op de markt komt. Dit maakt het nieuwe apparaat 'afvalneutraal'. Omdat afvalcompensatie een dienst is die wordt ondersteund door TCO Development en wordt overgenomen door grote inkopers over de hele wereld, bood de dienst het ministerie een geweldig en solide startpunt voor een groenere inkoop van technologie. Tot nu toe zijn meer dan 6000 telefoons gecompenseerd.

Op de Dag van de Circulaire Elektronica moeten we deze eerste stappen vieren. We moeten de samenwerking vieren, zoals dit voorbeeld. De belangrijkste stakeholders waren een ambitieuze klant, een ondersteunende leverancier en een circulaire dienstverlener, Closing the Loop, die afvalcompensatie implementeerde. We moeten accepteren dat grote ambities ('circular tech') beginnen met kleine, realistische stappen. En we krijgen alleen iedereen aan boord voor die eerste stappen als ze voor iedereen waarde creëren.