Beeld krediet: Jeppe Schilder/Diakonia-PMU
Met conflictmineralen in IT-producten worden oorlogen gefinancierd en mensenrechten geschonden.
Het is bekend dat conflictmineralen die in IT-producten worden gebruikt, oorlogen en schendingen van de mensenrechten in de hand werken. Onveilige mijnbouwmethoden leiden ook tot ernstige gezondheidsproblemen voor arbeiders en aantasting van het milieu in de gemeenschappen waar zij wonen.
Bijna 40 procent van de huidige binnenlandse conflicten heeft op de een of andere manier te maken met natuurlijke hulpbronnen. Mineralen zoals tin, tantaal, wolfraam, goud en kobalt worden gebruikt in vitale onderdelen van IT-producten en zijn verbonden met gewapende conflicten en mensenrechtenschendingen in de regio's van de wereld waar ze worden gewonnen. Dwangarbeid en kinderarbeid komen vaak voor, net als geweld, corruptie en wijdverspreide aantasting van het milieu.
Bij het afgraven van de mineralen worden giftige stoffen zoals kwik gebruikt. Werknemers komen zonder enige beschermende uitrusting in contact met de stoffen en daardoor worden ook bodem en water vervuild. Deze meestal kleinschalige, ambachtelijke mijnen bevinden zich grotendeels in afgelegen gebieden met weinig infrastructuur en waar de toegang tot gezondheidszorg beperkt is.
Conflictmineralen financieren oorlogsvoering
De problemen doen zich vaak voor in landen met waardevolle vindplaatsen van natuurlijke hulpbronnen, waar de staat zwak is of niet bestaat. Om de winstgevende mijnbouwindustrie onder controle te krijgen, bezetten gewelddadige guerrillagroepen of gewapende troepen een gebied, misbruiken arbeiders en gebruiken de opbrengsten van de verkoop van mineralen om verdere conflicten te financieren. De mineralen worden vaak illegaal verhandeld en om hun activiteiten in stand te houden, verzetten deze groepen zich tegen alle pogingen om vrede te bereiken en ondermijnen zij deze. De ontwikkeling van een civiele samenleving en een democratische, stabiele regering zou wetten en voorschriften met zich meebrengen die deze illegale activiteiten kunnen voorkomen.
Wat de zaak nog ingewikkelder maakt, is dat een meerderheid van de mijnen ambachtelijk en kleinschalig is en moeilijker te controleren. Terwijl de industriële mijnbouw wereldwijd werk biedt aan 7-9 miljoen mensen, zijn meer dan 100 miljoen mensen in 80 landen actief in de ambachtelijke en kleinschalige mijnbouw.
Een abrupte stopzetting van de illegale handel zou daarom leiden tot een humanitaire crisis. Daarom proberen internationale instellingen, wetgevers en NGO's manieren te vinden om de situatie te verbeteren voor gemeenschappen die afhankelijk zijn van mijnbouwactiviteiten in door conflicten getroffen gebieden.
Multistakeholderinitiatieven gericht op verantwoordelijkheid en traceerbaarheid
Verschillende initiatieven werken aan veiliger werkmethoden, elimineren kinderarbeid en zorgen voor een betere traceerbaarheid van het gewonnen materiaal van mijn tot smelterij en uiteindelijk tot fabricage en assemblage.