Hoe kunnen de principes van circulariteit worden toegepast bij de aanschaf en het gebruik van notebooks? Hoe kun je de uitstoot van broeikasgassen verminderen en tegelijkertijd geld besparen? We hebben geluisterd naar deskundigen op dit gebied en de gegevens geanalyseerd. Hier vindt u praktisch, wetenschappelijk onderbouwd advies over belangrijke overwegingen zoals het verlengen van de levensduur van producten, energie-efficiëntie en waarom u twee keer moet nadenken voordat u gaat recyclen.
Jaarlijks worden wereldwijd ongeveer 275 miljoen notebookcomputers geproduceerd en verkocht. Hoewel de productie ervan een grote hoeveelheid energie en een aantal eindige natuurlijke hulpbronnen vergt, is hun levensduur vaak kort. Het typische IT-contract is gebaseerd op een gebruikscyclus van drie tot vier jaar. Daarna hebben veel organisaties problemen met het weggooien van producten, waarbij veel producten als e-waste eindigen, ook al functioneren ze nog volledig. Deze manier van omgaan met IT-producten druist in tegen de principes van de circulaire economie, waarbij producten zo lang mogelijk in gebruik moeten blijven om grondstoffen te besparen en waarde te behouden. Het goede nieuws is dat de drang naar meer duurzame praktijken toeneemt. Er zijn echter veel keuzes te maken tijdens de levenscyclus van een notebook en het is niet altijd gemakkelijk om te weten wat het beste is. Wij hebben deze kwestie onderzocht om duidelijk te maken wat de meest verantwoorde manier is om met notebooks om te gaan. Hoe kunnen organisaties de impact op het milieu verminderen en een meer circulaire levenscyclus helpen bevorderen?
Recycling - een minder gunstige oplossing in een circulaire economie
In theorie lijkt recycling een haalbare manier om edele metalen en andere materialen uit een notebook te halen. Maar in werkelijkheid wordt momenteel slechts een zeer klein deel van de activa in onze IT-producten teruggewonnen in het recyclingproces. Ten eerste bereikt slechts ongeveer 20 procent van het wereldwijde e-afval daadwerkelijk gecontroleerde recyclingfaciliteiten. De rest komt terecht op stortplaatsen, wordt verbrand of illegaal geëxporteerd naar regio's waar de e-afvalwetgeving zwak of onbestaand is.
Zelfs in die gevallen waarin een product een gecontroleerd recyclingbedrijf bereikt, hebben de materialen de neiging waarde te verliezen, of gaan ze helemaal verloren. Daar zijn verschillende redenen voor. Notebooks bevat een groot aantal materialen en recyclingbedrijven kunnen die doorgaans niet allemaal terugwinnen. Materialen die in zeer kleine hoeveelheden aanwezig zijn, zijn moeilijk en duur te winnen. Zeldzame aardmetalen en conflictmineralen, zoals tantaal, worden vaak in kleine hoeveelheden gebruikt en worden in veel gevallen helemaal niet teruggewonnen. Metalen als goud, kobalt en palladium worden bij recycling slechts gedeeltelijk teruggewonnen en moeten voortdurend uit de mijnen worden gehaald om aan de vraag te voldoen. Een materiaal dat vaak zijn waarde verliest tijdens het recyclingproces is plastic. De output is een gedowncycled product van mindere kwaliteit. Kunststoffen in notebooks kunnen ook schadelijke vlamvertragers en weekmakers bevatten die tijdens het recyclingproces schadelijke gezondheidseffecten veroorzaken en de materialen ongeschikt maken voor gebruik in nieuwe producten.
Recyclingmethoden ontwikkelen zich voortdurend, en in sommige geavanceerde faciliteiten zijn gerecycleerde materialen van hogere kwaliteit, in sommige gevallen zelfs vergelijkbaar met nieuwe materialen. Deze hoogwaardige materialen kunnen worden hergebruikt in hetzelfde type product als waar ze ooit vandaan kwamen, wat tegemoetkomt aan een belangrijk aspect van het realiseren van de circulaire economie. Er zijn echter zeer weinig van deze faciliteiten, en het zal tijd kosten om deze oplossingen op schaal te brengen. Voorlopig moet de nadruk liggen op het zoveel mogelijk vermijden van e-afval.
Notebookontwerp voor een langere levensduur
Hoewel een langere levensduur van notebookcomputers noodzakelijk is om de impact van de IT-sector op het klimaat te verminderen, zijn ze niet allemaal ontworpen voor een lange levensduur. Overwegingen in verband met circulariteit en levensduur van producten moeten vooraf worden gemaakt - in de ontwerp- en productiefase. Tegenwoordig worden te veel producten weggegooid omdat ze gemakkelijk kapot gaan en moeilijk te repareren of te upgraden zijn.
De notebookcomputer is een mobiel product en moet duurzaam zijn, bestand tegen slijtage en hoge en lage temperaturen. Vitale onderdelen moeten vervangen kunnen worden, dus de producten moeten uit elkaar gehaald kunnen worden en er moeten reserveonderdelen beschikbaar zijn. Ook de kwaliteit van de batterij is belangrijk - producten worden vaak vervangen vanwege slechte prestaties van de batterij.
Keynote: Circulariteit in de praktijk
Criteria in TCO Certified maken circulaire oplossingen mogelijk
In 2020 zijn ongeveer 48 miljoen notebooks geproduceerd die gecertificeerd zijn volgens TCO Certified, generation 8 . Deze producten voldoen aan een uitgebreide reeks duurzaamheidscriteria die een circulaire aanpak van de productie en het gebruik van IT-producten moeten bevorderen. Om een lange levensduur mogelijk te maken, moeten gecertificeerde producten duurzaam en upgradebaar zijn en kunnen worden gerepareerd en gerecycled. De notebookcomputers die voldoen aan de strenge eisen van TCO Certified, generation 8 zijn goed gepositioneerd voor een lange levensduur.
Als alle gecertificeerde notebookcomputers die in 2019 zijn geproduceerd zes jaar lang zouden worden gebruikt in plaats van vier, zou dat leiden tot een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met ongeveer 6.230.400.000 kg kooldioxide-equivalenten. Dit komt overeen met de jaarlijkse gemiddelde koolstofvoetafdruk van 1.391.000 mensen.
Conclusie 1
Verlenging van de levensduur van producten vermindert de uitstoot van broeikasgassen
Om te bepalen wat de beste manier is om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, is het belangrijk te weten hoe en wanneer deze uitstoot wordt geproduceerd. We hebben 15 koolstofvoetafdrukrapporten bekeken voor 14 inch zakelijke notebookcomputers van Dell, Lenovo en HP, die wereldwijd veel worden gebruikt, en we hebben Siddharth Prakash geïnterviewd, senior onderzoeker bij het Oeko-Institut in Duitsland, gespecialiseerd in beleid en instrumenten voor duurzame consumptie en productie. Wij onderzochten de uitstoot van broeikasgassen door fabricage, distributie, gebruik en verwijdering, en hoe de aankoop van nieuwe, energie-efficiëntere notebooks de uitstoot van broeikasgassen beïnvloedt, in vergelijking met de verlenging van de levensduur van een bestaand apparaat. Door al deze informatiebronnen te combineren, concludeert onze analyse dat het overgrote deel van de broeikasgassen wordt uitgestoten in de productiefase. Als we kijken naar een scenario waarbij een notebook vier jaar wordt gebruikt, bedraagt de totale koolstofvoetafdruk 299 kg tijdens de levenscyclus. Hiervan wordt 79,8 procent van de broeikasgassen uitgestoten in de productiefase, 6,8 procent tijdens het vervoer, 13,2 procent in de gebruiksfase en 0,2 procent aan het einde van de levensduur.
Twee jaar langer meegaan met een product vermindert de uitstoot met 30%.
Aangezien bijna 80 procent van de emissies in de fabricagefase plaatsvinden, zal een langere levensduur van het product duidelijk leiden tot lagere gemiddelde jaarlijkse emissies. Laten we twee mogelijke gebruiksscenario's vergelijken, waarbij notebooks vier of zes jaar wordt gebruikt. Hoeveel invloed heeft het toevoegen van nog eens twee jaar gebruiksduur op de uitstoot van broeikasgassen? Wanneer een notebook om de zes jaar wordt vervangen in plaats van om de vier jaar, kom je uit op een totaal van 53,1 kg kooldioxide-equivalenten per jaar, in plaats van 74,7 kg. Dit is een vermindering van ongeveer 21,6 kg per jaar, oftewel 28,9 procent.
Aanbeveling
Vanwege het grote aandeel van de uitstoot van broeikasgassen in de productiefase is het belangrijk dat notebookcomputers een lange levensduur krijgen. Kies ervoor om een duurzaam product te kopen dat gerepareerd en opgewaardeerd kan worden en gebruik het zo lang mogelijk. Kies er een met voldoende prestaties om lang in uw behoeften te voorzien. Goed presterende producten zijn ook aantrekkelijker op de tweedehandsmarkt.
Conclusie 2
De emissies zijn lager wanneer notebooks wordt verbeterd in plaats van vervangen.
Voor de meeste gebruikers die met standaardsoftwareprogramma's werken, kunnen notebookcomputers ten minste zes jaar goed functioneren zonder upgrades van hardware zoals harde schijven, geheugen of batterij. Soms echter, en vooral voor gebruikers die werken met software die meer prestaties vergt, zijn upgrades van de hardware nodig om de levensduur van de notebook te verlengen. Hoe zal dit de uitstoot van broeikasgassen beïnvloeden?
In een studie uit 2016 van het Duitse Öko-Institut werd gekeken naar de effecten van het verlengen van de levensduur van notebookcomputers van drie naar zes jaar. Vijftig procent van de producten werd geüpgraded met een nieuwe batterij, een nieuw intern geheugen, (van vier tot acht gigabyte), en liet de oorspronkelijke harde schijf vervangen door een snellere SSD. Uit de studie bleek dat, ondanks deze upgrades, de verlengde levensduur resulteerde in een vermindering van de gerelateerde broeikasgasemissies met ongeveer 390 kg CO2 (28 procent) per computerwerkplek, (inclusief de notebookcomputer, het dockingstation, het externe beeldscherm, het toetsenbord en de muis), over een periode van 10 jaar.
Aanbeveling
Als de capaciteit van uw notebookcomputer niet meer aan uw behoeften voldoet, of als een onderdeel ervan kapot is, zorg er dan voor dat u hem upgradet of repareert. Hij kan u, of een andere gebruiker, dan nog een paar jaar van dienst zijn. Het verlengen van de levensduur van notebooks is een keuze die de uitstoot van broeikasgassen kan verminderen, ook in die gevallen waarin hardware-upgrades nodig zijn.
Conclusie 3
Nieuw kopen compenseert niet de uitstoot van de fabricage
Veel elektronische producten zijn steeds energiezuiniger geworden, en in sommige gevallen is de aankoop van nieuwe apparatuur zelfs een manier geweest om de milieueffecten van het product tijdens zijn levenscyclus te verminderen. Geldt dit tegenwoordig ook voor notebooks?
Omdat de productiefase van een notebookcomputer een groot deel van de totale uitstoot van broeikasgassen tijdens de levenscyclus vertegenwoordigt, is het antwoord nee. De aankoop van een nieuw en energie-efficiënter product zal de totale uitstoot van broeikasgassen niet verminderen, zelfs als het nieuwe product zeer lang wordt gebruikt. Als de energie-efficiëntie tussen twee generaties met 10% verbetert, moet het nieuwe notebook 33 tot 88 jaar worden gebruikt voordat de vermindering van het energieverbruik in de gebruiksfase de broeikasgasemissies tijdens de productie van het product heeft goedgemaakt. Als de energie-efficiëntie met 20 procent verbetert, daalt die periode tot 17 à 44 jaar. De grote tijdspanne is te wijten aan het feit dat de gegevens per berekeningsmodel verschillen. Ongeacht welk uiteinde van de schaal je bekijkt, geen enkel notebook wordt zo lang gebruikt.
Aanbeveling
Onderhoud en houd uw huidige apparaat langer. Gezien de volledige levenscyclus zal het voortijdig vervangen van een oude notebookcomputer door een nieuw en energie-efficiënter apparaat leiden tot meer uitstoot van broeikasgassen in plaats van minder. Het positieve effect van energiebesparing in de gebruiksfase wordt overschaduwd door het enorme energieverbruik bij de productie, van de winning van grondstoffen tot en met de assemblage.
Conclusie 4
Circulaire oplossingen zijn ook vanuit financieel oogpunt beter
De aankoop van nieuwe IT-apparatuur in korte contractcycli is duur. Het is vaak duurder dan nodig is, vooral in het tijdperk van de "beste totale waarde" inkoop, waar factoren als duurzaamheid en levenscycluskosten in aanmerking worden genomen bij de inkoop, naast de prijs van het product. Ook is het behandelen van gebruikte IT-producten als afval in plaats van het verlengen van de levensduur of zelfs het doorverkopen ervan een gemiste kans op kostenbesparingen en inkomsten. Door de levensduur te verlengen van drie naar zes jaar, kunnen de kosten voor de aankoop en het gebruik van een compleet computerwerkstation over een periode van tien jaar met 28 procent, oftewel 527 euro (570 US dollar), worden verlaagd, zelfs wanneer de kosten voor het upgraden van 50 procent van de notebooks met nieuw RAM, SSD en batterij worden meegerekend. De besparingen omvatten ook lagere kosten voor de aanschaf van de producten en voor het beheer van het aanschafproces wanneer notebooks met langere tussenpozen wordt aangeschaft.
Sommigen denken misschien dat de aankoop van nieuwe, energie-efficiëntere notebooks tot aanzienlijk lagere energiekosten zal leiden, maar de effecten zijn zeer marginaal. De besparing door de aanschaf van nieuwe laptops om de drie jaar in plaats van om de zes jaar resulteert slechts in een verlaging van de elektriciteitskosten met twee euro (2,16 US dollar) per notebookcomputer, wat neerkomt op zes kilogram CO2 per apparaat. Dit is verwaarloosbaar in vergelijking met de hogere aanschafkosten, zoals hierboven aangetoond, en de toename van broeikasgasemissies die het gevolg zijn van de productie van deze nieuwe notebookcomputers.
Notebookcomputers die niet meer aan de eisen van uw organisatie voldoen, of om andere redenen worden vervangen door nieuwere apparaten, kunnen van groot belang zijn voor andere organisaties of particulieren. Volgens IT-opknapbedrijf Inrego kan een drie jaar oude notebookcomputer voor ongeveer 100 euro (108 US dollar) aan een professionele opknapper worden verkocht. De aankoop van gebruikte apparatuur kan ook een aanzienlijke besparing opleveren en de totale eigendomskosten van de notebook aanzienlijk verlagen. Stephen Haskew van het Britse remanufacturingbedrijf Circular Computing legt uit dat een nieuw ogende, opgewaardeerde notebookcomputer over het algemeen 40 procent minder kost dan een vergelijkbaar, gloednieuw product. Het verlengen van de levensduur van een product, of dat nu is door producten tweedehands te kopen of uw gebruikte apparatuur door te verkopen, kan dus ook vanuit financieel oogpunt verstandig zijn.
Aanbeveling
Laat IT-producten langer meegaan. Naast het verminderen van de impact op het milieu, is het langer bewaren van apparaten, het kopen van gebruikte producten waar mogelijk en het geven van een tweede leven in de meeste gevallen ook beter vanuit financieel oogpunt, zelfs als de kosten voor service en upgrading worden meegerekend. Om dichter bij de werkelijke kosten van het beheer van notebooks met een bepaalde levensduur te komen, moet u de administratieve kosten van IT-aankoop, installatie en de kosten of inkomsten uit het afstoten van notebooks in uw total cost of ownership-model opnemen.
Dit is een bijgewerkte versie van een artikel dat oorspronkelijk werd gepubliceerd in ons rapport Impacts and Insights: Circulair IT-beheer in de praktijk.
