Hoe moedig moet uw IT-inkoop zijn om duurzaamheidsdoelstellingen te bereiken? Waar legt u de lat en hoe helpen certificeringen u daarbij? Johan Rodenhuis, senior adviseur duurzaamheid bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaatbeleid, laat zien hoe u hoge ambities kunt waarmaken.
Rodenhuis is verantwoordelijk voor duurzaamheid binnen de Nederlandse overheidsinkoopcategorie IWR, die overheidsbrede inkoopcontracten opstelt voor personeel en gebouwgebonden ICT-voorzieningen die de ICT-werkomgeving vormen voor de hele Nederlandse staat.
Ambitie op het volgende niveau
"We willen een stap vooruit zijn. Onze ambitie is om in de EU een van de voorlopers te zijn op het gebied van duurzame IT-inkoop, dus we willen bij elke aanbestedingscyclus blijven innoveren - elke aanbesteding moet innovatiever zijn dan de vorige. Ik denk dat dingen mogelijk zijn als je het juiste onderzoek doet en bereid bent berekende risico's te nemen, dan kun je de markt flink uitdagen", aldus Rodenhuis, die vindt dat het de rol van de overheid is om de lat hoog te leggen.
"Als wij het niet doen, waarom zou iemand anders het dan wel doen? We moeten de lat hoog leggen en met de markt meegaan als het de goede kant op gaat, maar ook het voortouw nemen als het niet zo snel gaat als we willen."
Rodenhuis is echter realistisch over de uitdagingen en vindt dat de wetgever meer ambitie moet tonen. Hij is ingenomen met de ESG-regelgeving van de EU, maar vindt dat de afzonderlijke lidstaten in de EU en elders meer zouden kunnen doen.
"Er moet nog veel wetgeving worden ontwikkeld en dat kost tijd. We hebben hogere ambities nodig op het gebied van wetgeving", zegt hij.
Naast wet- en regelgeving zegt Rodenhuis dat de dialoog met fabrikanten van vitaal belang is om hun behoeften te begrijpen - en omgekeerd.
"We willen dat fabrikanten de kans krijgen om informatie met ons te delen over wat ze kunnen doen, wat ze niet kunnen doen, wat ambitieus is en wat niet. We houden meerdere consultatierondes om ervoor te zorgen dat we het juiste evenwicht vinden tussen ambitieus zijn en niet te veel eisen stellen. De uitdaging is die dunne lijn te vinden tussen innovatief zijn en niet iets creëren waar niemand aan kan tippen."
Met behulp van TCO Certified
Rodenhuis legt uit dat de samenwerking met partners als TCO Development hun inzicht in markttrends verbetert en daardoor helpt de ambities op te schroeven. Hij zegt ook dat het belangrijk is om de verschillen tussen milieukeurmerken in kaart te brengen, om de besluitvorming te verbeteren.
"We gebruiken TCO Certified omdat het een zeer goed ontwikkelde certificering is, het werkt echt goed voor IT, en kwalitatief is het uitstekend, dus voor ons is het een logische stap om het in onze aanbestedingen te gebruiken."
"Ten eerste is het voor ons gemakkelijk te gebruiken omdat het echt een wereldwijde certificering is. Ten tweede is het een echt brede certificering die gericht is op meerdere aspecten van duurzaamheid. Het omvat de aspecten klimaat en circulariteit, herstelbaarheid van onderdelen enz., maar ook de aspecten mensenrechten, zorgvuldigheidseisen, anti-omkopingsaspecten enz., die criteria samen maken het een echt solide certificering," zegt Rodenhuis.
Johan Rodenhuis, senior adviseur duurzaamheid bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaatbeleid in Nederland.
Een ander sterk punt van TCO Certified is volgens Rodenhuis de productdatabase.
"Met de TCO Certified database Product Finder is het eenvoudig te controleren of een product voldoet - als het in de database staat, is het in orde, zo niet, dan heeft iemand een probleem!" zegt Rodenhuis grijnzend. "Dit maakt het gebruiksvriendelijk, en we willen iets dat betrouwbaar en gemakkelijk te implementeren is."
Hij zegt ook dat een ander sterk punt van TCO Certified is dat het voor merken ongecompliceerd is om hun producten gecertificeerd te krijgen, tenminste nadat een bedrijf het certificeringsproces voor zijn eerste productmodel heeft doorlopen.
Opnieuw benadrukt Rodenhuis het belang van dialoog en samenwerking.
"Wat helpt is dat het team achter TCO Certified echt actief is; ze zoeken naar feedback op hun criteria, en ze zijn heel professioneel - dat helpt ons, en het feit dat het een breed geaccepteerde certificering is - dat maakt ons leven heel gemakkelijk."
Dialoog, samenwerking, vertrouwde partners
Rodenhuis legt uit dat zijn samenwerking met partners mondiaal van opzet is om aan te sluiten bij het mondiale karakter van toeleveringsketens voor elektronica.
"We richten ons op samenwerking met verschillende entiteiten wereldwijd om kennis te delen, samen te werken binnen en buiten de Nederlandse overheid en via werkgroepen. We werken ook samen met rating- en auditorganisaties zoals Ecovadis. Dus als we aanbestedingen publiceren, weten alle partijen precies welke kant we opgaan, zodat ze minder tijd nodig hebben om uit te zoeken wat het doel van een aanbesteding is, wat de strategie is, wat de eisen zijn, zodat ze echt goed kunnen anticiperen en dat helpt ons enorm", zegt hij.
"Je moet je echt, echt, richten op het proces en niet alleen op het eindpunt," voegt hij eraan toe.
Tot slot roept Rodenhuis de sector en aanbesteders op om zoveel mogelijk en op meerdere niveaus te innoveren.
"Een gemakkelijke manier om te innoveren en dingen te gaan veranderen zijn proefaanbestedingsprogramma's. Zo kun je veel doen."
