Het kopen van computers, beeldschermen en andere IT-producten is voor de meeste organisaties een noodzaak - maar deze aankopen brengen ook grote duurzaamheidsrisico's met zich mee. Om niet bij te dragen tot ernstige problemen zoals schadelijke emissies, overtredingen van de arbeidswetgeving of andere gezondheids- en veiligheidsrisico's voor werknemers, moeten traditionele aspecten zoals prijs en prestaties worden afgewogen tegen milieu- en sociale risico's.
Toeleveringsrisico's zijn altijd een grote uitdaging in het aanbestedingsproces. De steeds complexere IT-toeleveringsketen heeft toegang verschaft tot een breed scala van goedkope maar goed presterende computers en mobiele apparaten. Maar IT-hardware is een riskante onderneming in alle fasen van de levenscyclus - van de winning van grondstoffen tot de eindgebruiker en daarna. Inkopers moeten de duurzaamheidsrisico's vanuit een levenscyclusperspectief aanpakken.
Stephen Fuller, TCO Development's expert op het gebied van sociale verantwoordelijkheid, brengt lage prijzen in verband met risico's: "Bij de productie van een IT-apparaat zijn duizenden werknemers betrokken. Een belangrijke reden waarom de prijs en de waarde laag blijven, is dat deze complexe toeleveringsketens het moeilijk maken om de risico's voor de mensenrechten te beheren en dat ze een hoge concentratie van goedkope arbeidskrachten bevatten," zegt hij.
"Het duidelijkste kenmerk van de toeleveringsketen voor elektronica is haar complexiteit.
Een notebookcomputer kan als voorbeeld dienen. Voordat hij de eindgebruiker bereikt, is de inhoud ervan vanuit de mijnen door een netwerk van smelterijen, raffinaderijen, fabrikanten van subcomponenten en fabrieken gereisd, inclusief eindassemblage. Bij elke stap zijn er milieu- en sociale risico's, die vervolgens rechtstreeks op de koper worden afgewenteld.
Pamela Brody-Heine, Senior Director van het Clean Electronics Production Network (CEPN), legt uit: "Het duidelijkste kenmerk van de toeleveringsketen voor elektronica is de complexiteit ervan. In de toeleveringsketen voor elektronica zijn vaak meer dan een half dozijn lagen betrokken en de relaties met leveranciers zijn vaak niet lineair. Hoe dieper in de toeleveringsketen, hoe moeilijker - bijna onmogelijk - het is om zicht te krijgen op welke praktijken worden toegepast", zegt ze.
Het is voor een individuele organisatie uiterst moeilijk om alle leveringsrisico's in verband met elektronica zelf te beheren en op te sporen. Afgezien van het grote aantal stappen dat moet worden doorlopen, kan de productie worden verplaatst naar andere faciliteiten en kunnen de ingrediënten van chemische stoffen die bij de productie worden gebruikt, veranderen. De meeste inkopers zijn niet in staat om de dynamiek van de industrie en een verschuivende toeleveringsketen in de gaten te houden.
Greenwashing: De praktijk van het doen van valse of niet-gecontroleerde beweringen over de milieuaspecten van een product.
Bluewashing: De praktijk van het doen van valse of niet-gecontroleerde beweringen over de sociale aspecten van een product.
Belangrijk is ook dat dit werk ook buiten het bereik en de mogelijkheden van een groot aantal milieukeuren valt. Dit heeft tot gevolg dat kopers die ecokeurmerken gebruiken die niet nagaan wat er in de productie gebeurt, worden geacht te vertrouwen op niet-gecontroleerde zelfverklaringen van de fabrikanten. De resultaten blijken in veel gevallen verre van nauwkeurig te zijn. Hoe kunnen kopers, zonder mensen op het terrein in fabrieken en testlaboratoria, weten of een product al dan niet onder omstandigheden van gedwongen overwerk is vervaardigd?
En hoe kunnen zij weten of een apparaat ongeteste, gevaarlijke chemicaliën bevat, of dat een werknemer in contact komt met een gevaarlijk oplosmiddel om het product schoon te maken voordat het wordt verzonden? Zonder verificatie zijn deze feiten gewoon niet beschikbaar.
Het verzamelen van gegevens, transparantie en het vinden van betere alternatieven is een grote uitdaging, zelfs voor ervaren inkopers. Milieu- en maatschappelijk verantwoorde eisen van inkoopteams maken een verschil in de IT-toeleveringsketen, maar er is bewijs nodig om niet alleen greenwash, bluewash en loze duurzaamheidsclaims te vermijden, maar ook om na te gaan of werknemers worden beschermd en of er daadwerkelijk veiliger praktijken worden ingevoerd.
