E-waste - een giftige afvalstroom waarbij waardevolle eindige hulpbronnen verloren gaan

Elk jaar wordt vijftig miljoen ton e-afval geproduceerd, wat overeenkomt met het gewicht van bijna 4500 Eiffeltorens. Een groot deel ervan wordt verbrand of gestort, met vervuiling, gevaren voor de volksgezondheid en verlies van waardevolle eindige hulpbronnen tot gevolg.

Volgens de Global e-waste monitor van de Universiteit van de Verenigde Naties wordt jaarlijks ongeveer 50 miljoen ton aan elektronische producten weggegooid. E-waste is de snelst groeiende afvalstroom ter wereld en de hoeveelheid zal naar schatting toenemen tot 52,2 miljoen ton in 2021, tenzij deze trend wordt gekeerd. Er zijn verschillende redenen voor de toename. De wereldbevolking groeit en de economische welvaart bereikt meer mensen. De technologische ontwikkeling gaat snel en de prijs van IT-producten daalt, waardoor de levensduur van producten korter wordt. De ontwikkelde landen dragen nog steeds het meest bij aan het probleem, maar de ontwikkelingslanden lopen hun achterstand snel in.

De meeste landen hebben moeite om deze enorme hoeveelheden afgedankte producten op een verantwoorde en grondstofzuinige manier te verwerken. In 2016 werd wereldwijd slechts 20 procent van het elektronisch afval gerecycled. Terwijl de focus lag op het inzamelen van producten, is er niet genoeg moeite gedaan om infrastructuur op te bouwen voor het verwerken van het afval of het veilig terugwinnen van gebruikte materialen. Dit heeft geleid tot een tekort aan faciliteiten waar elektronisch afval veilig kan worden beheerd. In plaats daarvan wordt e-afval gemengd met restafval, waar het vaak wordt verbrand, gestort of geëxporteerd naar ontwikkelingslanden. E-waste exporteurs kiezen doorgaans bestemmingen zonder effectieve wetgeving die regelt hoe e-waste moet worden behandeld.

De uitvoer van e-afval wordt gedreven door twee belangrijke factoren: de vraag naar goedkope elektronica in de invoerende landen en het feit dat het goedkoper is e-afval uit te voeren dan het in eigen land te verwerken volgens strengere veiligheidsvoorschriften. West-Afrika en delen van Azië zijn veel voorkomende dumpplaatsen. In deze landen leeft de plaatselijke bevolking van de winning en verkoop van waardevolle materialen. Producten worden door plaatselijke arbeiders, waaronder kinderen, zonder adequate beschermingsmiddelen handmatig uit elkaar gehaald, in de open lucht verbrand of in zuur opgelost - wat tot ernstige gezondheidsproblemen leidt. Elektronische producten bevatten een aantal toxische stoffen die gevaarlijk zijn voor de menselijke gezondheid, met gedocumenteerde risico's voor het zenuwstelsel, de longen en de nieren en verbanden met bepaalde vormen van kanker. Giftige residuen kunnen weglekken en de bodem, de lucht en het water verontreinigen, waardoor de omliggende ecosystemen, waar de plaatselijke gemeenschappen hun voedsel verbouwen, jagen en vissen, worden aangetast. De gevaarlijke stoffen worden ook via de lucht en de zee naar andere continenten verspreid.